Her işletme, küçük, orta veya büyük ölçekli olsun, elektrik tesisatının kurulumu ve yönetimi açısından büyük bir öneme sahiptir. İşletmelerde kullanılan elektrik cihazlarının sayısı, işletmenin büyüklüğüne göre değişiklik gösterir. Küçük işletmelerde bu cihazlar genellikle daha azdır, bu nedenle elektrik ihtiyacı da daha düşüktür. Ancak işletme büyüdükçe, enerji ihtiyacı da doğru orantılı olarak artar. Artan enerji ihtiyacını karşılamak için ise elektrik tesisatının boyutu ve taşıma kapasitesi artırılmalıdır.
Elektrik tesisatı sisteminizi işletmenizin büyüklüğüne göre kurmanız son derece önemlidir. Bu ihmal edildiğinde, işletme sahipleri yangın riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Özellikle işletmenize yeni makineler veya yükler eklerken, bu makinelerin enerji gereksinimlerini dikkate almalısınız. Elektrik kablosunun çapı, uzunluğu ve taşıdığı yük, bu tür işlemler için hesaplamalar gerektiren mühendislik birimleridir.
Örneğin, bir pres makinesinin ihtiyaç duyduğu elektrik gücü belirlenmelidir. Üç fazlı cihazlar için genellikle 4 kablo kullanılır: 3 faz ve 1 nötr. Bu kabloların çapı genellikle 4*2,5 mm²’dir. Aynı hatta birden fazla makineyi bağlarsanız, bu makinelerin aynı hatta çalıştırılması, gerilim düşmesine ve hatta yangın riskine yol açabilir.
İşinizi riske atmamak için, elektrik tesisatınızı profesyonel bir şekilde yöneten bir firma veya mühendislik ekibi ile işbirliği yapmanız önemlidir. Enerji ihtiyaçlarınızı doğru bir şekilde değerlendirmeli ve tesisatınızı buna göre tasarlamalısınız. Bu, işletmenizin verimliliği ve güvenliği için hayati bir öneme sahiptir. Unutmayın ki yanlış elektrik tesisatı, işletmeniz için büyük bir tehlike oluşturabilir.
İşyeri elektrik tesisatı periyodik kontrolü, işletmenizin enerji alımının başladığı ana noktadan son kullanım noktasına kadar olan elektrik tesisatının, ilgili yönetmeliklere ve mühendislik standartlarına uygun olarak oluşturulup oluşturulmadığını denetlemek amacıyla gerçekleştirilen bir süreçtir. Bu kontrol, çeşitli ölçümler ve gözlemler içermektedir ve Antalya elektrik tesisatı kontrol belgesi gibi resmi belgelerle sonuçlanabilir.
Elektrik tesisatının denetimi sırasında, enerjinin giriş noktasından, panolara, kablo şaftlarına, sayacınıza ve dağıtım panolarına kadar bir dizi önemli unsur gözden geçirilir. Ayrıca kompanzasyon sistemleri, elektrik tavaları, buatlar, prizler ve aydınlatma gibi öğeler de incelenir. Bu denetimler, ilgili standartlara ve yönetmeliklere uygunluğun kontrol edilmesini içerir ve genellikle mühendisler tarafından gerçekleştirilir.
Elektrik tesisatının denetlenmesi sonucunda, herhangi bir sorun tespit edilmezse, elektrik iç tesisat uygunluk belgesi düzenlenir. Bu belge, tesisatın belirli bir süre boyunca uygun olduğunu onaylar ve genellikle bir yıl boyunca geçerlidir. Bu tür belgeleri düzenlemeye yetkili olan kişiler, Elektrik İç Tesislerinin Denetimi ve Raporlanması belgesine sahip olan SMM (Serbest Mühendis) mühendisleridir ve bu belgeler EMO (Elektrik Mühendisleri Odası) tarafından verilebilir.
Elektrik iç tesisat kontrolleri, tesisatın güvenliğini ve işlevselliğini sağlamak için son derece önemlidir. Bu kontroller, tesisat içerisinde potansiyel arıza noktalarını tespit etmeye yardımcı olur. Ayrıca, elektrik tesisatının yangına karşı hassas bölgelerini de belirler.
İç tesisat kontrolleri, yalıtım direnci, faz-nötr çevrim empedansı, faz-toprak çevrim empedansı, artık akım koruma düzeneklerinin açma zamanı ve akımı, koruma hattı sürekliliği ve topraklama direnç ölçümleri gibi çeşitli testler ve gözlemler içerir. Bağlantı kablonun uygunluğu, panoların ve dağıtım sistemlerinin kontrolleri, asansör tesisatının kontrolü, aydınlatma ve priz tesisatının periyodik denetimi gibi unsurlar da bu kapsamda yer alır.
Sonuç olarak, elektrik tesisatı ölçüm ve incelemeleri, iş güvenliği ve işçi sağlığı açısından kritik öneme sahiptir. Bu kontroller, tesis içinde potansiyel sorunları tespit etmek ve işletmeye güvenli bir elektrik altyapısı sağlamak için hayati bir rol oynar. İşletmeler, bu kontrollerin sonuçlarını kullanarak tesisatlarını güncelleme veya revize etme fırsatına sahip olur ve bu da iş güvenliği açısından büyük bir avantajdır.
Elektrik iç tesisatının periyodik kontrolleri, TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgesine sahip bir A Tipi Muayene Yetkilendirme belgesi olan firmalar bu kontrolleri, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş uzman mühendis gerçekleştirmektedir.
6331 Sayılı İSG Kanunu ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında, işletmelerde bulunan ekipmanların ve tesisatların gerekli kontrollerinin yapılması zorunludur. Bu kontrollerin yapılmaması halinde cezai yaptırımlar uygulanabilir. İlgili kanuna göre elektrik iç tesisatı periyodik kontrolünü yaptırmamanın cezası, çalışan sayısına göre değişmekle birlikte en az 3.836 TL ve en fazla 11.508 TL olarak uygulanır. Cezalar, her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılabilir.
Elektrik İç Tesisatı periyodik kontrollerinin yaptırılma sorumluluğu işverene aittir. İşveren, iş ekipmanlarının uygunluğunu ve çalışanlar için sağlık ve güvenlik koşullarını sağlamakla yükümlüdür. Ayrıca, iş güvenliği uzmanları işverenlere önerilerde bulunarak bu konuda destek olurlar.
Elektrik İç Tesisatı ekipmanlarının bakımı, periyodik kontrollerden farklı bir süreçtir. Bu bakımlar, ürünün imalatçısı tarafından yetkilendirilmiş servisler veya işyeri tarafından görevlendirilen kişiler tarafından gerçekleştirilir. Periyodik kontrol/muayene ve periyodik bakım ayrı hizmetlerdir ve muayene kuruluşları bakım hizmeti sunamazlar. Bu iki süreç arasındaki fark, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesiyle ilgilidir. Muayene kuruluşları sadece test, muayene ve kontrol yapabilirler, ancak bakım hizmeti sunamazlar
