Fiber Optik Kablo Nedir?

Fiber optik kablo, ortasında koruyucu bir madde ile kaplanmış, camdan yapılmış bir kablodur. Elektronik sinyaller yerine ışığı ileterek elektriksel parazitlerin oluşumunu engeller. Bu özellik, elektrik parazitlerinin yoğun olduğu ortamlarda fiber optik kabloları ideal kılar. Ayrıca, neme ve aydınlatmaya karşı dayanıklı olmaları, çevresel koşulların ağır olduğu alanlarda tercih edilmelerini sağlar.

Fiber Optik Kablonun Yapısı

Fiber optik kablolar üç ana bölümden oluşur:

• Çekirdek: Işığın geçtiği kısım.
• Cam Kılıf: Işığın çekirdekten dışarı yansımasını engelleyen katman.
• Koruyucu Kılıf: Dış etkenlere karşı koruma sağlayan plastik kaplama.

Çekirdek

Çekirdek, oldukça ince bir liften oluşur ve ışığın iletimini sağlayan ana parçadır. Silisyum dioksit adı verilen cam hammaddesinden yapılmıştır. Çekirdek, multi-mode kablolarda genellikle 50-70 mikron arasında değişen bir çapa sahipken, single-mode kablolarda bu çap 9 mikrona kadar düşer.

Cam Kılıf

Cam kılıf, çekirdek lifini çevreler ve çekirdekten geçen ışığın dışarı yansımasını engeller. Bu katmanın çapı, hem single-mode hem de multi-mode kablolarda genellikle 125 mikron civarındadır.

Koruyucu Kılıf

Koruyucu kılıf, çekirdeği ve cam kılıfı dış etkenlerden korur. Fiber optik kablolar, geniş bir bant genişliği sunar ve daha büyük veri kapasitesine sahip olmalarını sağlar. Metalik kablolarda meydana gelen kapasitans ve indüktans, bant genişliğini sınırlayarak veri iletimini yavaşlatırken, fiber optik kablolarda bu sorunlar ortadan kalkar.

Fiber Optik Kablonun Kullanım Alanları

Fiber optik kablolar, geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir. Ağa veya cihazlara fiziksel bağlantı sağlamak için haberleşme ekipmanlarına ve yama panellerine bağlanabilir. Veri iletimi, ses ve video gibi çeşitli uygulamalarda kullanılabilir. Örneğin ticari işletmelerde, hükümetlerde, askeri alanlarda ve birçok endüstri sektöründe yaygın olarak tercih edilir.

Örnek Kullanım Alanları

• Kapalı devre televizyon sistemleri
• Veri iletimi
• LAN & WAN ve multimedya uygulamaları
• Santraller arası bağlantılar
• Aktif ağ cihazlarının yüksek hızlarda birbirine bağlanması
• Reklam panoları
• Tıbbi cihazlar
• Nükleer enerji santralleri ve radyoaktif alanlarda
• Elektriksel parazitlerin yüksek olduğu uygulamalar

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

Fiber optik kablolar, Single Mode (Tek Mod) ve Multi Mode (Çoklu Mod) olmak üzere iki ana tipe ayrılır:

Single Mode (Tek Mod) Fiber Optik Kablo

Single Mode kablolar, en yüksek veri transfer kapasitesine sahip kablolardan biridir. Bu kablolarda, ışık tek bir hat üzerinden iletilir. Dünyada her yıl döşenen fiber kablolar arasında en çok tercih edilen tiplerden biridir.

Multi Mode (Çoklu Mod) Fiber Optik Kablo

Multi Mode kablolar, ışığın birden fazla yol üzerinden iletilmesi nedeniyle kısa mesafeli veri transferi için idealdir. İnternet uygulamaları için geniş bant genişliği sunar ve lokal uygulamalarda farklı standartlarla kullanılabilir. Multi Mode fiber kablolar, Token Ring, Fast Ethernet, FDDI, Ethernet ve ATM gibi endüstriyel fiber optik ağ protokolleri ile uyumludur.

Fiber optik kablolar, MTRJ, LC, FC, ST ve SC gibi birçok farklı konnektör kullanılarak sonlandırılabilir. Özel bir yapıştırıcı uygulamasıyla termal olarak konnektörle ilişkilendirilir ve kurulumu hızlı bir şekilde tamamlanabilir.

Fiber Optik Arıza Tespiti ve Onarımı

Fiber optik kablo arızalarının kesin tespiti için OTDR (Optical Time-Domain Reflectometer) cihazları kullanılmaktadır. Bu cihazlar, RTU (Uzak Terminal Birimi) içerisine yerleştirilerek, Birleştirilmiş Denetleme Sistemi (BDS) adı verilen bir sistemin parçası haline gelir. BDS, optik anahtarlı bir OTDR cihazı ile fiber optik kablo güzergahında meydana gelen arızaların tespitini sağlar.

OTDR ve BDS Kullanımı

Optik anahtarlı OTDR cihazları, sınırsız sayıda optik fiberi art arda ölçerek denetleme imkanı sunar. Bu cihazların kullanılmasıyla, WDM (Dalga Boyu Bölmeli Çoklama) teknolojisi sayesinde devreye alınmamış fiberlerin denetlenmesi de mümkün hale gelir. BDS sistemi, fiber hatlarda zayıflama özelliklerini periyodik olarak okur, değişiklikleri değerlendirir ve önemli olanları rapor eder. Bu süreçte, fiber güzergahında bulunan arızalı noktaların kesin pozisyonu belirlenir.